دژنکتور چیست؟

دژنکتور:

   دژنکتورکلیدی است که علاوه بر قطع و وصل خط، حفاظت شبکه را نیز بر عهده دارد و در شرایط اتصال کوتاه شدن شبکه بوسیله عملکرد رله ها قسمت معیوب را مجزا می نماید. دژنکتورها طوری طراحی شده اند که بطور اتوماتیک از طریق رله یا بطور دستی از اتاق فرمان و همچنین از محل ، در شرایط تحت ولتاژ و زیر بار و در زمان اتصال کوتاه که جریان عبوری از مدار ممکن است تا 10 برابر جریان نامی در دژنکتور باشد، قادرند مدار را قطع نمایند بدون آنکه آسیبی به آن برسد.

دژنکتورها از دو قسمت اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:

1) محفظه قطع  

2) مکانیزم عمل کننده

1) محفظه قطع دژنکتور:

   محفظه قطع دژنکتور، محل قطع و وصل جریان می باشد و محفظه ای است با یک کنتاکت متحرک و یک کنتاکت ثابت ، اتصال کنتاکت متحرک و یا جدا شدن آن ازکنتاکت ثابت، همراه با قوس الکتریکی میباشد که با توجه به پیش بینی های بعمل آمده در این محفظه خفه می گردد. انتهای کنتاکت های ثابت و متحرک تا خارج از محفظه قطع هدایت شده و سیم های فشار قوی به آن وصل می شوند. از آنجا که قطع کلید معمولا در هنگام بروز عیب و یا در زیر بار صورت می گیرد، قوس پدید آمده در هنگام قطع از قوس حاصل در هنگام وصل کلید شدیدتر می باشد. برای اینکه عمل قطع در حداقل زمان و با سرعت کافی صورت پذیرد، لازم است تا سرعت حرکت کنتاکت متحرک بالا باشد و از مواد عایقی اضافی برای خفه نمودن سریعتر قوس نظیر روغن، هوای فشرده و غیره استفاده نمود.

با افزایش ولتاژ از 63 kv و بالا رفتن جریان، فاصله بین دو کنتاکت افزایش یافته، وسعت و دامنه قوس شدت می یابد بطوریکه خاموش کردن قوس و کاهش زمان قطع کلید مشکل تر می گردد. در این حالت برای محدود نمودن طول قوس از چندین محفظه قطع که بطور سری به یکدیگر متصل می گردند استفاده می شود. با این عمل ولتاژ بین کنتاکت ها در هر محفظه نسبت به تعداد محفظه های قطع کاهش می یابد در حالیکه جریان عبور کرده از کلید در کلیه کنتاکت ها و محفظه های قطع معادل بوده و تغییری نمی یابد. به عنوان مثال چنانچه ولتاژ خط 230 کیلوولت و عمل قطع در دو محفظه قطع صورت گیرد، ولتاژ واقع بر هر محفظه معادل 115 کیلوولت می باشد در حالیکه جریان بار و یا جریان عبور کرده از محفظه های قطع برابر می باشند. حرکت کنتاکت های متحرک در دو محفظه قطع، کاملا همزمان صورت می گیرد. به همین جهت کلیه کنتاکت های متحرک در محفظه های قطع از یک مکانیزم عمل کننده مشترک فرمان گرفته و عمل می نمایند.

2) مکانیزم عمل کننده

مکانیزم عمل کننده نیروی لازم جهت حرکت کنتاکت متحرک را تامین می نماید و از طریق یک اهرم ایزوله، به کنتاکت متحرک متصل و انرژی لازم را از طریق این اهرم به آن منتقل می نماید. همچنین لحظه حرکت کنتاکت متحرک را نیز برای قطع یا وصل کلید کنترل می نماید و فرمان صادر شده از رله های حفاظتی و یا تابلو کنترل، توسط مکانیزم عمل کننده کلید دریافت شده، سپس انرژی لازم جهت حرکت کنتاکت محرک به آن داده می شود. برای اینکه حرکت کنتاکت متحرک در حداقل فاصله زمانی پس از دریافت فرمان قطع صورت پذیرد، انرژی فوق بصورت ذخیره شده و آماده انتقال به کنتاکت متحرک پیش بینی می شود. با صدور فرمان قطع این انرژی به کنتاکت متحرک منتقل و باعث حرکت آن می شود. انرژی فوق توسط موتورها و سایر تجهیزات تولید انرژی به سهولت می تواند تامین گردد، ولی تامین انرژی توسط این تجهیزات با تاخیر زمانی همراه می باشد. این کار تنها از طریق ذخیره انرژی ممکن است. بطوریکه در لحظه مورد نظر و بدون هیچگونه فاصله زمانی انرژی آماده در اختیار کنتاکت متحرک قرار گیرد. ذخیره انرژی بصورت فنر شارژ شده، روغن تحت فشار، هوای فشرده انجام می شود. در هنگامیکه کلید باز و بسته می شود فنر و یا روغن توسط موتور الکتریکی یا هندل دستی، تحت فشار قرار گرفته و مقداری انرژی مکانیکی در خود ذخیره می نماید.

مهمترین کلید های قدرت به شرح زیر می باشند: 

• کلید قدرت روغنی (OCBS):

این کلید از یک تانک فولادی پر از روغن عایقی تشکیل شده است. اگر اضافه باری به وجود آید، پیچک قطع یک فنر قوی را آزاد می کند که سبب کشیده شدن میله عایق و باز شدن کنتاکت ها می گردد. به محض جدا شدن کنتاکت ها جرقه شدیدی ایجاد می شود که ....

ادامه مطلب